Wandelen/informatie Griekenland: Thessaloniki. |
Thessaloniki is een levendige stad. Het is er heel druk, overal zijn vaak lange rijen auto's en haastige mensen.
Er zijn brede boulevards, pleinen, parken en véél winkelstraten. In tegenstelling tot de zeer drukke benedenstad is
de bovenstad een heerlijk rustig stadsdeel. In de bovenstad vindt u nog veel oude huizen, stadsmuren en smalle steegjes.
Ook vindt u hier kleine, gezellige winkeltjes en tavernen. Er zijn veel overblijfselen uit de oudheid te bezichtigen,
zoals de Boog van Galerius, stadsmuren, de Witte Toren, Aghios Dimitrius en de Aghios Sofia. Thessaloniki is een
geschikte bestemming voor een stedenvakantie. Helaas zal de stad altijd in de schaduw van Athene blijven staan.
Thessaloniki wordt uitgesproken met de klemtoon op de voorlaatste lettergreep. Thessaloniki is de hoofdstad van het
Griekse Macedonië, dat in Noord-Griekenland ligt, net boven het schiereiland Chalkidiki, aan de Middellandse Zee.
Thessaloniki is de tweede stad van Griekenland: na rivalen stad Athene is Thessaloniki de belangrijkste stad van dit
land. Samen met de buitenwijken heeft de stad ongeveer 1.350.000 inwoners. Thessaloniki is de zetel van een universiteit
en van een orthodoxe aartsbisschop en ligt aan de binnenste bocht van de Thermaeïsche Golf. Thessaloniki is na
Athene-Pireas het belangrijkste economische centrum van het land. Thessaloniki bezit talrijke industrieën en is een
internationale jaarbeursstad. De haven van Thessaloniki is na Pireas de grootste van het land, maar dreigt door
voortschrijdende aanslibbing voor grote zeeschepen onbereikbaar te worden.
De stad Thessaloniki heeft een sleutelpositie in het netwerk van de continentale verkeersstromen. Alle wegen die
uit het belangrijkste deel van Griekenland naar Oost-Macedonië, Thracië en Klein-Azië voeren lopen over Thessaloniki.
Het vrachtverkeer uit Midden-Europa naar Turkije kiest veelal ook de weg over Thessaloniki. De belasting die dit voor
de stad betekent kan ze, dankzij een betrekkelijk goed wegennet, beter aan dan Athene. Tussen die twee steden is sinds
oudsher sprake van een zekere rivaliteit. Thessaloniki richt zich meer op Europa dan op de hoofdstad in het 'diepe'
zuiden, en heeft weinig sympathie voor het 'waterhoofd' Athene. Ook het karakter van die steden verschilt aanzienlijk:
in Athene speelt de Oudheid een grote rol, Thessaloniki gaat er prat op een van de belangrijkste plaatsen van de
christelijke kerkbouw te zijn.
Thessaloniki werd in 315 v.Chr. in de buurt van het antieke Thermai door de Diadochen-koning Kassandros gesticht.
Hij noemde haar naar zijn vrouw, een zuster van Alexander de Grote, Thessalonikeia. Continentale betekenis kreeg de
stad pas in de tijd van de Romeinen. Zij maakten Thessaloniki tot hoofdstad van hun Macedonische bezittingen.
Omstreeks het jaar 50 predikte hier de apostel Paulus, van wiens werken twee 'Brieven aan de Thessalonicenzen'
zijn overgeleverd. In vergelijking met zuidelijker gelegen Griekse steden valt er in Thessaloniki jaarlijks meer
regen. Vooral in het voorjaar is de natuur er zeer mooi. Men kan vanuit Thessaloniki bijvoorbeeld de berg Athos
bezoeken, echter, vrouwen worden hier niet toegelaten. Onderweg passeert men Staghira, de geboorteplaats van de
filosoof Aristoteles.
Bij de stad ligt een vliegveld. Veel vliegtuigen die op Athene vliegen, maken een tussenstop op dit vliegveld.
Per trein kan men naar andere Griekse steden zoals Athene reizen. De haven van Thessaloniki is heel belangrijk.
Campings zijn rond Thessaloniki zeer schaars, in Halkidiki daarentegen buitengewoon talrijk en meestal in de
nabijheid van de zee. In het gebied lerissos-Ouranopoli zijn officieel geen campings, maar er wordt veel bij
particulieren en vrij gekampeerd. Een aardige plaats om te kamperen is het voor Ouranopoli liggende eiland Amoliani.
De stad bezit een groot aantal zeer uiteenlopende bezienswaardigheden. Tot de voornaamste bezienswaardigheden
behoren de Galeriusboog, in het centrum. Dit is een grote triomfboog die de overwinning van de keizer op de Perzen
verheerlijkt. Het praalgraf, niet ver van de Galeriusboog gelegen, de Rotonda genaamd, is een machtig rond bouwwerk.
In het verlengde van de lijn Rotonda-Galeriusboog ligt direct aan zee de Witte Toren, die waarschijnlijk in de 16de
eeuw door Venetianen werd gebouwd als onderdeel van de verdedigingsmuur die de stad omsloot en zich zelfs tot de
akropolis-heuvel uitstrekte. In de naaste omgeving van deze toren liggen de Staatsschouwburg en het Nationaal
Theater, het jaarbeursterrein en het Archeologisch Museum. Het Archeologisch Museum, ondergebracht in een voormalige
moskee, herbergt de schatten van het Macedonië uit de Oudheid.
Als u de as Witte Toren-Galeriusboog-Rotonda landinwaarts volgt, komt u in de bovenstad met de heuvel van de
citadel, die een bezoek waard is. Vanaf de machtige zeven torens tellende vesting en de tot 15 m hoge met kantelen
bekroonde muren, waarvan nog 4 km bewaard is gebleven, hebt u een mooi uitzicht op de stad en de kust. Daartussen
en daaromheen ligt de schilderachtige oude stad met enkele mooie kerken (Agia Katerini, Dodeka Apostoli, Hosios David,
Moni Vlatadon).
Het praalgraf of Rontonda
Het praalgraf, niet ver van de Galeriusboog gelegen, de Rotonda genaamd, is een machtig rond bouwwerk met ruim 6
meter dikke muren, een koepel van 24 meter doorsnee en een met mooie mozaïeken versierd interieur. Het gebouw was
bedoeld als mausoleum voor keizer Galerius. Omstreeks het jaar 400 is dit gebouw veranderd in een christelijke kerk,
in 1591 werd er een moskee van gemaakt en nu is het in gebruik als museum.
Witte toren (Lefkos Pyrgos)
Witte Toren, die waarschijnlijk in de 16de eeuw door Venetianen werd gebouwd als onderdeel van de verdedigingsmuur
die de stad omsloot en zich zelfs tot de akropolis-heuvel uitstrekte. Later werd de meer dan 30 meter lange hoge en
ronde toren zowel als gevangenis als ook executie ruimte in gebruik genomen. Hierdoor wordt de toren ook wel eens
bloedtoren genoemd. Tegenwoordig is er in de witte toren een museum ondergebracht waar u alles komt te weten over
kunst en geschiedenis van Thessaloniki.
ágios Dimitrios
Deze basilica met haar vijf schepen is gewijd aan de patroonheilige van de stad en steekt qua architectuur boven
alle kerken van de stad uit. Ze steunt op een kleine kerk uit de 5de eeuw, die naast de voormalige Romeinse thermen
was gebouwd. Hier was volgens de legende de Heilige Dimitrios in een kerker opgesloten, voor hij onder keizer
Diocletianus als martelaar stierf. De resten van Byzantijnse mozaïek werken, fresco's en de kolossale zuilenrijen
uit marmer, die de grote bouw van circa 33 x 43 m in vijf schepen verdelen, maken een bezoek zeker de moeite waard.
In een schrijn in het linker zijschip wordt het stoffelijk overschot van de heilige bewaard. Bezienswaardig is ook de
crypte met vondsten uit de 5de-8ste eeuw. Hier zou de heilige ooit gedood en begraven zijn.
Agia Sofia Kerk
De kerk behoort tot de belangrijkste vroegchristelijke godshuizen van Griekenland. In de 8ste eeuw werd ze boven
op oudere gebouwen opgericht, en opgedragen aan de 'Heilige Wijsheid' Jezus Christus). Ze is architectonisch van
bijzondere waarde en markeert de overgang van een basilica (met haar drie schepen en galerij) naar een kruiskoepelkerk.
Bezienswaardig zijn de zuilenkapel, de muurschilderingen en mozaïeken, zoals dat van de Hemelvaart van Christus in
de koepel (9de eeuw) en het mozaïek van de Moeder van God in de apsiskoepel (12de eeuw).
Archeologisch museum
Dit in dit in 1963 geopende museum bevat voornamelijk museumstukken uit Macedonië en beslaan een periode tussen
de ijstijd en de laat Romeinse tijd. De voorwerpen zijn chronologisch gerangschikt, zodat een goed beeld van de
geschiedenis van de streek onstaat. Bijzondere vermelding verdienen de Derveni krater en een expositie van sieraden.
De Derveni krater is een 91 centimeter hoog mengvat van brons met daarop erotische voorstellingen. Naast regionale
vondsten uit Thessaloniki en Chalkidiki worden er voorwerpen tentoongesteld uit het hele Noord-Griekse land.
Ook de moeite waard zijn de beelden uit de archaïsche tijd, waaronder een grafreliëf uit Néa Kallikrátia
(Chalkidiki), dat een meisje met een duif voorstelt (5de eeuw).
Museum voor Byzantijnse Cultuur
Dit kleine museum ligt pal achter het Archeologisch museum en vertoont Byzantijnse iconen uit de 15de tot de 19de eeuw.
Museum van de Macedonische strijd
Dit museum is gevestigd in een oud herenhuis, waar tijdens de Turkse overheersing het
Griekse consulaat was gevestigd. Het museum laat de strijd zien die gevoerd is tegen de Turken tijdens de Turkse overheersing.
Het museum verteld ook het verhaal van de Griekse verzetsman Pavlos Melas.
Museum voor volksleven en Etnologie
Zoals de naam van het museum al doet vermoeden laat dit museum verschillende vormen van dagelijks leven in
Macedonië zien op het Griekse platteland. Er worden verschillende vormen van klederdracht, en verschillende
voorwerpen getoond die het leven in Macedonië door de jaren heen hebben gekenmerkt.
Stadsmuur
Ooit was de muur, die Thessaloniki beschermde, 8 km lang. Hoofdzakelijk opgetrokken onder keizer Theodosius de
Grote aan het einde van de 4de eeuw, werd de muur in de volgende eeuwen verder uitgebouwd, verhoogd (10-12 m) en
van tientallen poorten en torens voorzien. Meer dan 4 km van het indrukwekkende bolwerk is bewaard gebleven. Vooral
in de buurt van de bovenstad aan de Akropolis is het goed toegankelijk.
Romeinse markt
Tussen de straten Filippou, Agnostos Stratiotis, Olympou en Makedonikis Aminis in 1966 blootgelegd, was dit plein
onder Romeinse heerschappij het centrum van het openbare en religieuze leven. Het terrein aan het huidige
Dikastirion-plein werd in 1997 openbaar toegankelijk gemaakt, met onder andere de resten van een Odeon met
zitrijen en podium uit bakstenen. Daarnaast zijn ook delen van een zuilengang uit meerdere etages, mozaïekvloeren
en straatstenen opgegraven.